دمشق قدیمی‌ترین شهر پرجمعیت جهان است که همچنان موقعیت خود را حفظ کرده است. شهری که تاکنون شاهد ظهور و سقوط امپراتوری‌های گوناگونی بوده‌ است. از جمله مکان‌های تاریخی دمشق، قبرستان بزرگ باب الصغیر است که مدفن افراد مهم در تاریخ اسلام و اصحاب و نوادگان ائمه اطهار است. از این رو در این مطلب با معرفی بزرگ ترین گورستان دمشق، یا جاذبه گردشگری متفاوت تاریخی این شهر بیشتر آشنا می‌شویم.

بزرگ‌ ترین گورستان دمشق

در بین اماکن تاریخی و دیدنی شهر دمشق گورستانی قرار دارد که به قبرستان باب الصغیر در دمشق شناخته می‌شود. این قبرستان مدفن برخی از اصحاب پیامبر خاتم و بستگان اهل بیت(ع) است. اگر بلیط هواپیما دمشق را برای سفر به این شهر خریده اید، زیارت از این مکان را از دست ندهید. قدمت قدیمی‌ترین گورستان دمشق یعنی باب الصغیر به اوایل ورود دین اسلام به سرزمین شام باز می‌گردد. یکی از دروازه‌های قدیمی این شهر نزدیک‌ترین مکانی‌ست که قبرستان دمشق سوریه نسبت به آن واقع شده است. قسمتی از مهمترین بخش این گورستان مربوط به مدفن سرهای شهدای کربلاست که در نزدیکی باب الصغیر قرار دارد و جزو جاهای تاریخی دمشق به شمار می‌رود. در سال‌های قبل، قبرستان‌ های دمشق نیز مانند دیگر اماکن بارها مورد حمله گروه تروریستی داعش قرار گرفت و باعث جنایات زیادی در آن شد. اما هم اکنون با فروپاشی این گروه تروریستی در دمشق همچنان بازدید زائران از این مکان مقدس ادامه دارد.

این قبرستان در دمشق مدفن چه کسانی است؟

در باب الصغیر که از قدیمی‌ترین قبرستان‌های دمشق به شمار می‌رود و گفته می‌شود که قبر افراد مهمی از اصحاب پیامبر و اهل بیت(ع) در آن وجود دارد. با بلیط هواپیما ارزان می‌توانید به راحتی سفر خود به دمشق را آغاز کنید و زیارت کننده این قبور مطهر باشید. از جمله این قبور می‌توان به قبر امّ سلمه و امّ حبیبه از همسران پیامبر(ص)، سرهای مطهر شهدای کربلا از جمله حضرت علی اکبر(ع) ، حضرت ابوالفضل العباس(ع) و سر مقدس حبیب بن مظاهر، از یاران ائمه (ع) عبدالله بن جعفر همسر حضرت زینب(س)، بلال بن ریاح حبشی موذن پیامبر(ص) و عبدالله بن امّ مکتوم از دیگر موذنان رسول خدا بود اشاره کرد. از فرزندان ائمه(ع) نیز عبدالله فرزند امام صادق(ع)، حمیده دختر مسلم بن عقیل، حضرت سکینه و فاطمه(س) دختران حضرت امام حسین(ع) و امّ کلثوم دختر حضرت علی(ع) را می‌توان نام برد.

آرامگاه حضرت سکینه (س)

یکی از افرادی که در جریان جنگ کربلا حضور داشت دختر امام حسین(ع)، آمنه ملقب به سکینه بود. مادر ایشان نیز رباب بنت امراء القیس یکی از همسران امام حسین (ع) بود. حضرت سکینه(س) در جنگ کربلا به شهادت رسید. آرامگاه ایشان در باب الصغیر از جاهای دیدنی سوریه واقع شده و مکان جغرافیایی آرامگاه ایشان در ابتدای در اصلی قرار دارد. گنبد بزرگ و سبز این مرقد بیانگر قبر حضرت سکینه(ع) در بزرگ ترین گورستان دمشق است. قبر امّ کلثوم زینب صغرا نیز از دختران حضرت علی در همین حجره واقع شده است. با بلیط هواپیما تهران دمشق به راحتی می‌توانید وارد شهر دمشق شده و از اماکن زیارتی آن دیدن کنید.

آرامگاه فاطمه صغری دختر امام حسین (ع) در باب الصغیر

حضرت فاطمه صغری از دیگر دختران امام حسین(ع) است که مادر ایشان امّ اسحاق دختر طلحه بن عبیدالله بن تیمیه بوده است. در زمان واقعه کربلا فاطمه حدود 30 سال سن داشت و در سال 30 هجری قمری متولد شده بود. در پایین قبری که احتمال می‌رود قبر فاطمه دختر امام حسین(ع) باشد، کتیبه‌ای وجود دارد که متنی با عنوان «مهدی هذا القبر فاطمه بنت احمد بن الحسین الشهید(ع)» روی آن حک شده و تاریخ آن 439 قمری اعلام شده است. در برخی منابع روایت شده است که فاطمه صغری در منزل خود وفات یافته که در نزدیکی مسجد النبی بوده و و در قبرستان به خاک سپرده شده است. احتمال می‌رود که این آرامگاه مربوط به یکی از نوادگان امام حسین(ع) باشد، نه دختر ایشان.

مدفن سرهای شهدای کربلا در قبرستان دمشق سوریه

در واقعه کربلا بعد از آن که امام حسین(ع) و یارانشان به شهادت رسیدند، عمر بن سعد دستور جمع آوری سرهای شهدا را صادر کرد. سرهای شهدا را بین قبایل قسمت کرد تا از این طریق قبایل به ابن زیاد تقرب پیدا کنند. پس از آن قبایل با مجموع 71 سر بریده شده وارد کوفه شدند. پس از اینکه قبایل با سرهای مطهر شهدا از باب الساعات وارد مسجد اُموی شدند دستور داد که تمامی سرها به مدت سه روز از دروازه‌های شهر آویزان شود. پس از چند وقت زید العابدین با موافقت یزید تمامی سرها را جمع آوری کرد و به اجسادشان در کربلا ملحق کرد که در جمع آنان سر امام حسین علیه‌السلام نیز بود.

چند سر باقی مانده از شهدا نیز در بزرگ ترین قبرستان دمشق، باب الصغیر، به خاک سپرده شد که از جمله آن‌ها می‌توان به سر عباس بن علی(ع)، سر حضرت علی اکبر(ع) و سر حبیب بن مظاهر اشاره کرد. در سال 1331 قمری کتیبه‌ای بر بالای ورودی این مدفن قرار گرفت که توسط فردی به نام محسن الامین نوشته شد و آن نوشته این بود: هذا راس عباس و علی بن الحسین و حبیب بن مظاهر. در این محل پس از قرار گرفتن ضریح نام 16 شهید دیگر اضافه شد اما بر اساس منابع تاریخی تمامی سرهای شهدای کربلا به جز این سه تن در کربلا به خاک سپرده شد و جز این سه شهید، سر شهید دیگری وجود ندارد. زیارتگاه سرهای شهدای کربلا خارج از قبرستان باب الصغیر و در کنار آن واقع است.

قبر بلال بن ریاح حبشی

بلال حبشی یکی از افراد نزدیک به پیامبر که به عنوان موذن ایشان شناخته می‌شد پس از درگذشت پیامبر از شهر مدینه هجرت کرد و به شام رفت تا پایان عمر خود را در آن جا بماند. این فرد در بین سال‌های 578 تا 582 میلادی در شهر مکه به دنیا آمد و توسط پیامبر (ص) مسلمان شد. تاریخ دقیقی برای وفات بلال حبشی اعلام نشده است اما برخی از منابع وفات این فرد را در سال 20 قمری در بزرگ ترین گورستان دمشق اعلام کرده‌اند که می‌توانید برای بازدید مراجعه کنید. برخی نیز بر این باورند که سال وفات 18 یا 21 هجری قمری بوده. حتی در برخی از منابع ذکر شده که داریا یا حلب محل دفن بلال است. بلال حبشی احتمالاً در زمان مرگ سنی بین 60 تا 70 سال داشته است.

با معرفی بزرگ ترین گورستان دمشق و موقعیت و تاریخآن درکشورسوریه همراه شما بودیم. پیشنهاد می‌کنیم در سفر به سوریه از مدفن بزرگواران این قبرستان زیارت کنید و با تاریخ اسلام بیشتر آشنا شوید. در صورت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو بلیط هواپیما می‌توانید به وبسایت گردشگری یوتراوز مراجعه کنید.